ඔසී ගේ කඩේ

කුරුණෑගල -  රඹුක්කන  පාරේ (කටුපිටිය හරහා)  දම්බොක්කේ සිට කිලෝ මීටර් 8ක් පමණ ගිය විට මතව නම් කඩ මණ්ඩිය හමුවේ.  මීට අවුරුදු 30කට පමණ පෙර එය සිල්ලර කඩ කිහිපයක්, මුද්‍රණාලයක් හා කෑම කඩ කිහිපයක් පාරේ  එක් පසකින්ද ඉරිදා පොළ පවත්වන භූමිය අනෙක් පසින් ද පිහිටි ගමක් හා ප්‍රාදේශිය කුඩා නගරයක් අතර තත්ත්වයක පිහිටි ප්‍රදේශයක් විය. සෑම ඉරිදාවකම පවත්වන මතව පොළ අවට ගම්වල ජනයා එයට අද්දවන ප්‍රධාන අංගය විය. මේ හැරුණු විට කඩ මණ්ඩියට දකුණු දෙසින් කෙතේ ඇළ අවට වෙළ් යාය මැදින් දිවෙන ගම්සභා පාර පසෙකින් මතව ප්‍රදේශිය රෝහල හා සූතිකාගාරය පිහිටියේය. පසුකලෙක මහරගම පිළිකා රෝහලේ ප්‍රධානියෙක් බවට පත් වූ වෛද්‍ය මහේන්ද්‍ර එවක එහි වෛද්‍ය නිලධාරියා ලෙස සේවය කළ අතර ඊට අමතරව වෛද්‍ය සිවා ලෙස හැඳින්වුනු  ඇපොතිකරිවරයෙක්ද සේවය කළේය. මගේ තාත්තා මේ දෙදෙනාම සමඟ ඉතා සුහද වූ අතර මා කුඩා කල නිතරම ඇති වූ විවිධ අසනීපවලට ප්‍රතිකාර ගැනීමට ගියේ මේ දෙපළ ළඟටය. 

මේ වකවානුවේ ‌මතව නමක් දිනා සිටි චරිතයක් වූයේ ඔසී ය. ‌ටවුමේ පසෙක කුඩා ගරාජයක් පවත්වා ගෙන ගිය ඔහු මගේ පියා ගේ මිතුරෙකි. එමෙන්ම චණ්ඩියෙක් ලෙස ප්‍රසිද්ධ චරිතයකි. ඇතැම් විට පියා ගේ බෙන්ලි යතුරු පැදියේ විවිධ අලුත් වැඩියාවන් කරගත්තේ ඔසී මාර්ගයෙනි. 1991 පමණ ඔසී මතව කඩමණ්ඩියේ කුරුණෑගල පැත්තට වන්නට පිහිටි සිසිල්ගේ කඩයට යාබදව කෑම කඩයක් ආරම්භ කළේය. මේ සාමාන්‍ය කෑම කඩයකට වඩා හරක් මස් ආශ්‍රිත ආහාර වලට මුල් තැනක් දී ක්‍රියා කලේය. මගේ පියා නිතරම මේ කෑම කඩයට යෑම ප්‍රිය කලේ එහි ප්‍රණීත ආහාර ගැන කිහිප වරක් වරණනා කළේය. 

ඒ් මා පහේ ශිෂ්‍යත්වය ලියූ වසරයි. නෑකමින් මට ආච්චි කෙනෙක් හා අපේ විදුහලේ ආචාර්යවරියක් වූ පීරිස් ගුරුමහත්මිය පහේ ශිෂ්‍යත්වය සඳහා පවැත්වූ පංතියට මාවද ඇතුළත් කරගත්තාය. ඒ් පංතිය තිබුනේ ඉරිදා දිනවල පීරිස් මහත්මියගේ නිවස පිහිටි කුරුණෑගල  මල්කඩුවාව ප්‍රදේශයේය. ඉතින් සෑම ඉරිදාවකම උදේ පියාත් සමඟ යතුරු පැදියේ පිටුපස නැගී මල්කඩුවාවට යෑම සිදු කෙරිනි. මේ සෑම දිනකම මාත් පියාත් උදේ ආහාරය ගත්තේ ඔසී‌ගේ කඩයෙන් බව නොකිවමනාය. ඒ් වන විට ඔසීගේ සහායට සිටියේ තරමක් වයසක පුද්ගලයෙකි. 

කඩයට ‌ගොඩ වැදුනු විට උණු වතුුර වත් කළ පිඟන් දෙකක් ලැබේ. අපට අවශ්‍ය ඉඳි ආප්ප, පිට්ටු හෝ උණු උනු රෝස් පාන් යන ඔ්නෑම දෙයක් ඇණවුම් කළ හැක. මා වඩාත්ම ප්‍රිය කළේ දුම් දමන හරක් මස් හොද්ද සමඟ ලැබෙන ඒ් රෝස් පාන් කාල්වලටයි. ඇතැම් දිනක බාබත් සමඟ පිට්ටුද ආහාරයට ගතිමු. එකල අද මෙන් නොව කුකුළු මස් යනු සුඛෙෘ්පභෝගි ආහාරයකි. එහෙත් හරක් මස් සුලභ වූ අතර මස් හොද්ද සමඟ කෑලි විශාල ප්‍රමාණයක්ද ලැබනු බව මතකය.

 කෙසේ වුවත් අවාසනාවන්ත පරිදි ඔසීගේ ගරාජය මෙන්ම මේ කෑම කඩේද පැවතියේ සුළු කලක් පමණි. වසර කිහිපයකට පසු කිසියම් සිදුවීමක් නිසා ( දැන් මතක නැත) හෝ රෝගී වීම නිසා ඔසි ද අකාලයේ මරු වැළඳ ගත්තේය 

(Photos from internet) 

2001 ඡන්දය

මගේ කුළුඳුල් ඡන්දය භාවිතා කළේ 2001 දෙසැම්බර් පැවති මහමැතිවරණයේය. මේ ඒ ගැන ස්මරණයකි

2001 නොවැම්බර් මාසය වන විට ලංකාව තිබුනේ අවුල්ම අඩියක ය. පළමු වරට ආර්ථිකය සෘණ අගයක් ගත්තේය. කටුනායක ගුවන්තොටු පළට කොටි  පහර දුන්නෝය. කොටින්ගේ " නොනවතින රැල්ල" යම්තම් නවත්වා ගත්තත් රටේ යුද්ධය යන දිශානතිය ගැන කිසිවෙකුගේ කැමැත්තක් නොවීය. අවසන එස් බී දිසානායක, ලක්ෂ්මන් කිරිඇල්ල ඇතුළු කිහිප දෙනෙක් රජයෙන් ඉවත් වීමත් සමඟ වසරක් ඇතුළත නව මහ මැතිවරණයක් කැඳවිමට චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායකට  සිදු විය. 

මැතිවරණය කැඳවීමත් සමඟ මංගල සමරවීර රාජ්‍ය මාධ්‍ය යොදා ගනිමින් සිය සුපුරුදු මඩ ව්‍යාපාරය පටන් ගත්තේය. කලින් චන්ද්‍රිකා සමඟ සභාගයකට ගිය සෝමවංශ අමරසිංහ, විමල් වීරවංශ ප්‍රමුඛ ජවිපෙ ජාතිකවාදී පිල සහයෝගය දුන්නේ පොදුජන එක්සත් පෙරමුණටයි. මේ අතර රවී වෙත්තසිංහගෙන් ලැබුණු කැම්පේන් බසයකට වී රනිල් වික්‍රමසිංහ සිය මැතිවරණ ව්‍යාපාරය ගෙන ගියේය. 

රාජ්‍ය මාධ්‍ය වල දැඩි ප්‍රචාරක කැම්පේන් එකට පිළීතුරු ලෙස යූ එන් පියට තිබුනේ ටි එන් එල් පමණි. එයිනුත්  චමුදිත සමරවික්‍රම මෙහෙයවූ ජන හඩ තුළින් ලසන්ත වික්‍රමතුංග ප්‍රහාරාත්මකව ඇතැම් විට ඉංග්‍රීසි සිංහල කලවමේ යොදා ගනිමින් රජය දැඩිව විවේචනය කළ ආකාරය අදද මගේ මතකයේ රැඳේ. එවක මංගල, විමල පිරිස විසින් "අලි කොටි ගිවිසුමක්" ගැන රාවයක් පතුරුවා හැර තිබිණි ( මිලේනියම් සිටි සිදුවීම ගැන බලන විට අද නම් එවැනි එකඟතාවයක් තිබෙන්නට ඇතැයි සාධාරණ සැකයක් පහළ වේ) ලසන්ත වික්‍රමතුංග මැතිවරණයට කලින් පැවතුණු අවසන් ජන හඩට එක් වෙමින් අනුර බණ්ඩාරනායක හා  ශ්‍රිලනිප ප්‍රබලයන් කොටි නායකයන් සමඟ ගන්නා ලද ඡායාරූපයක් පෙන්වමින් ගිවිසුම් කතාවට පහර දුන්නේය. 

මේ අතර කුරුණැගල ප්‍රදේශයේ මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා ඉහළ නැගිනි. මූලිකවම හිරියාල ආසනය නියෝජනය කළ සාලින්ද දිසානායක හා මුල් වරට පාර්ලිමේන්තුවට ඉල්ලන පළාත් සභා අමාත්‍ය ජොන්ස්ටන් "ජොනී" ප්‍රනාන්දු අතර ගැටුම උත්සන්න විය. ප්‍රදේශයේ එජාප සංවිධායකගේ නිවස තිබුනේ අපේ නිවස අසලමය. එක් සවසක මුහුණු ආවරණය කරගෙන පොලු ගත් මැරයන් පිරිසක් ඒ නිවසට පැමිණ නිවැසියන්ට තර්ජනය කළහ. ශ්‍රි ලංකාවේ මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩත්වය ගැන අසා තිබුනත් එතරම් සමීපයෙන් මා දුටුවේ එදාය. 

කෙමෙන් ඡන්ද දිනය උදාවිය. එදාද ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සිදුවෙතැයි අනුමාන කර තිබුනත් අපේ ප්‍රදේශයේ නම් එවැන්නක් සිදු නොවීය. උදේ පාන්දරම  ගොස් අලියා ඉදිරියේ කතිරය ගසා ජොනීට පළමු මනාපය දීමෙන් මගේ පළමු ඡන්ද ය අවසන් විය. සවස් වන විට ඡන්දයේ සැබෑ ස්වරූපය හෙළිදරව් විය. රත්වත්තේගේ පුතුන් දෙදෙනා කුප්‍රකට උඩුතලවින්න ඝාතන සිදු කළ අතර මැතිවරණ ඉතිහාසයේ වැඩිම පිරිසක් මිය ගිය මැතිවරණයක් විය. එදා හවස දයානනන්ද දිශානායක දැඩි ආතතියකින් පෙළෙන ස්වරූපයකින් කතා කොට මෙහෙම ගියොත් පුරවැසියන් ඡන්දය දීමෙන් වළකිනු ඇතැයි කළකිරීමෙන් පැවසිය. කෙසේ වුවත් මමත් තාත්තාත් පවුලේ අනික් අයත් දැඩි ප්‍රීතියට පත් කරමින් එජාපෙ ප්‍රබල ජයග්‍රහණයක් ලැබීය. 

එසේ වුවත් ජයග්‍රහණයෙන් කෙටි කලකින්ම මිලේනියම් සිටි සිදුවීම, කොටින් සමඟ අත්සන් කළ සාම ගිවිසුම, ආදියෙන් ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියත්වය පිරිහුනේය. රනිල් හැම දාම මෙන් ආණ්ඩු බලය ලබා ගත් පසු පිස්සු කෙළින්නට විය. අවසන වසර 2කට පසු ත්‍රිකුණාමල වරාය අවට කොටින් කඳවුරු ගසා ගෙන සිටින අයුරු සන්ඩේ ටයිම්ස් හි ඉක්බාල් අතාස් සිටුවේෂන් රිපෝට් හි පළ කර සතියක් ඇතුළත චන්ද්‍රිකා ආරක්ෂක හා මාධ්‍ය ආමාත්‍යාංශ ආපසු පවරා ගත්තාය. ඉන්පසු 2004 දී මංගල හා විමල් එක්ව තවත් පිරිසකගේ සහයෝගයෙන් තැනූ එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානය නම් ජාතිකවාදී පක්ෂය එජාජය මහමැතිවරණයේදී බරපතල පරාජයකට ලක් කළේය. 

පික්චර් පිස්සුව

 

21 වන සියවසේ මුල් භාගය පමණ වන තෙක් කුරුණෑගල නගරයේ තිබූ අවශේෂ සිනමා හල් වූ මොඩර්න්, නිව් සිනමා පසු කාලයක පාඩු ලබන මට්ටමේ පැවතිණි. මින් මොඩර්න් හි අවසන් කාලයේ පෙන්වූයේ සොෆට් ‌කෝ පෝන් චිත්‍රපට පමණි. හිටපු විශේෂඥ ‌වෛද්‍ය ජුපිටර් මූණමලේ මහතාට අයත් ජුපිටර් සිනමා ශාලාව තවමත් ක්‍රියාකාරි දැයි නොදනිමි. කුරුණෑගල ප්‍රධාන සිනමා ශාලා දෙක වූයේ කුරුණෑගල - නුවර පාර ආරම්භක ස්ථානයේ පිහිටි ඉම්පීරියල් සිනමා ශාලාවත් කුරුණෑගල පොළ හා වෛද්‍ය  නාවින්නගේ පුද්ගලික  රෝහල අසල පිහිටි  සිනෙක්ස්පෝ යන සිනමා ශාලාය. මගේ පික්චර් පිස්සුවේ ආරම්භය මේ සිනමා ශාලා දෙක හා බැඳී තිබේ. 

මා නැරඹූ මුල්ම චිත්‍රපටය මතකයක් නැතත් Sergio Leone ගේ For a Few Dollars More හා ‌ ෂෝන් කොනරි රැඟූ මුල්ම James Bond චිත්‍රපටය වන Dr No නම් පැරණි චිත්‍රපට නව පිටපත් මේ සිනමා  හල් දෙකෙන් එකක පෙන්වූ අවස්ථාවේ නැරඹූ බවට අතිශය දුර්වල මතකයක් තිබේ. සිනෙක්ස්පෝ සිනමා ශාලාවේ පෙන් වූ Indiana Jones and the Temple of Doom චිත්‍රපටය නරඹන්නට ගොස් දෙනවක හාමිනේ ඉන්නා ජවනිකාවක් නිසා බියට පත් ව චිත්‍රපටය මැදින් ආපසු ඒ්මට සිදු වූ බව තාත්තා පසු කාලයක නිතර මතක් කළේය. ඉන් පසුව මගේ මතකයේ රැනේනේ Rambo First Blood චිත්‍රපටයයි. ඉම්පීරියල් සිනමා ශාලාවේ ඉදිරිපස සිල්වර් ස්ටැලෝන් උඩුකය නිරුවත්ව  රොකට් ලෝන්චරයක් දෑතින් අල්ලා ගෙන සිටින දැවැන්ත කටවුට් එක අදද මගේ මතකයට එන්නේ නිරායාසයෙනි. ඒ් රෑපයම රැගත් විශාල ප්‍රමාණයේ පෝස්ටරයක් අපේ ගෙදර සෑහෙන කාලයක් තිබිණි. 

1960 හා 70 දශකවල සිය ගැටවර හා තරුණ විය ගත කළ තාත්තා එකල ජනප්‍රිය වූ ක්ලින්ට් ඊස්ට්වුඩ්, ෆ්‍රැන්කො නීරෝ රඟ පෑ spaghetti Western චිත්‍රපට නැරඹීමට අතිශයින් ප්‍රිය කළේය. ඒ් හැරුණු විට ක්‍රියාදාම චිත්‍රපට ද ඔහු ම ඟ නොහැර නැරඹීය. 1980 අග භාගයේ සිට 1990 මුල් භාගය දක්වා මා තාත්තා සමඟ නැරඹූ චිත්‍රපටවලින් මතකයට එන්නේ තිමති ‌ඩෝල්ටන් සිටි  Living Daylights, කෙවින් කොස්නර් හා රොබට් ඩි නීරො රඟ පෑ Untouchables, Indiana Jones Last Crusade, Punisher BMX Bandits හා ෆ්‍රෑන්ක් සිනාට්‍රා රඟ පෑ දෙවැනි ලෝක යුද්ධය පසුබිම් කරගත් Von Ryan's Express, Paul Verhoeven ගේ Robo Cop, Robin Hood Prince of Thieves පියාත් සමඟ සිනමා තිරයේ නැරඹු මතකයේ රැඳෙන චිත්‍රපට සමහරකි. 

1993 වසරේ ස්ටීවන් ස්පිල්බර්ග් තම ප්‍රකටම චිත්‍රපටය වන Jurrassic Park නිර්මාණය කළේය. ලංකාවට එය පැමිණියේ 1994 දී වූ අතර එවක චිත්‍රපටයේ හඩ පටය ප්‍රශස්තව ප්ලේ කිරීමට හඩ පද්ධතියක් තිබුනේ කොළඹ ලිබර්ටි මැජස්ටික් වැනි ප්‍රධාන පෙළේ සිනමා ශාලාවල හා කටුගස්තොට ඕඩියන් සිනමා ශාලාවේත් පමණකි. කුරුණෑගල ඉම්පීරියල්  සිනමා ශාලාවේ තිරගත වූ ජුරාසික පාක් චිත්‍රපටය නැරඹීමට ප්‍රේක්ෂකයන් පැමිණියේ  වැල නොකැඩී පෝලිම් ගැසීය. එක් දර්ශන වාරයක් අවසන් වන තෙක් පිටත පෝලිමක් විය. කෙසේ වුවත් ඉම්පිරියල් සිනමා ශාලාවේ ගැලපෙන හඩ පද්ධතියක් නොතිබුනු නිසා ඔවුන් සිදු කලේ අර දෙමළ චිත්‍රපටලට මෙන් ශබ්දය උපරිමෙන් වැඩි කිරිමයි. ඩයිනෝසරයන් මහ හඩින් කෑ ගසන ඇති වන අමිහිරි නාදය ගැන අමුතුවෙන් කියන්න අනවශ්‍යයයැයි සිතමි. 

1995 පමණ තාත්තා වි සි ආර් යන්ත්‍රයක් මිල දි ගත් අතර එතැන් සිට විඩියෝ පට කුලියට ගන්නා තැන්වලින් දින පතා චිත්‍රපට ගෙනැවිත් බැලීමට හැකිවිය. ඒ සමඟම සිනමා ශාලාව තරමක් ඈත් විය. එවක කුරුණෑගල නගරයේ පොදු වෙළඳ සංකීර්ණය අසල හා පේෂකාර්මික ගොඩනැගිල්ලේ මෙන්ම රෝහල අසලත් එවැනි විඩියෝපට කුලියට දෙන ස්ථාන කිහිපයක් තිබුනි. කෙසේ වුවත් Gladiator, Mission Impossible වැනි කතා බහට ලක් වූ චිත්‍රපට අප සිනමා ශාලාවේ නැරඹීමු. ඒ හැරුනු විට උසස් පෙළ පංතියේ සිටියදී ඉස්කෝලේ කට් කර නැරඹූ එකම චිත්‍රපටය වන දිනේෂ් ප්‍රියසාද්ගේ "කොළම්පූර්" නිව් සිනමා හිදි නැරඹීමි.  

අවුරුදු ගණනකට පසු අද දවසේ අපහසුවකින් තොරව චිත්‍රපට නැරඹීමට මාර්ග සුලභ වීම නිසා දෝ එදා තරම් "පිස්සුවක්" නම් නැතත් තවමත් සිනමා ශාලාවේ චිත්‍රපටයක් නරඹන විට ඇති වන හැඟිමට මම කැමැත්තෙමි. අවසන් වරට මා  සිනමා ශාලාවක් වෙත රැගෙන ගිය චිත්‍රපටය වන ටැරන්ටිනෝ ගේ Once Upon a Time in Hollywood නැරඹීමේදි එය නැවතත් පසක් විය. 

කුරුණෑගල මුල්ම චීන අවන්හල - චයිනීස් කැෆේ

 

මින් දශක 3කට පමණ පෙර , ඉම්පීරියල් සිනමා ශාලාව ඉදිරි පිට එනම් වත්හිමි පාර ආරම්භ වන ස්ථානයේ හා වර්තමානයේ කමර්ෂල් බැංකුවේ ශාඛාවක් තිබෙන ස්ථානයේ පිහිටියේ කුරුණෑගල පැරණිතම චයිනීස් අවන්හලයි. එය ආරම්භ කරන ලද්දේ මාඕ සේතුංගේ පාලනයෙන් පලා ආ චීන ජාතිකයෙක් විසින් බව මා අසා තිබේ. එහෙත් එම තොරතුරුවල සත්‍යසත්‍යතාවය  නම් නොදනිමි. මේ “මහ චීනා“ වරක් දෙවරක් මා දැක තිබේ. 

අප කුඩා කල චයිනීස් කැෆේ ප්‍රසිද්ධව තිබුනේ ඇණවුම ඉදිරිපත් කළ පසු ඒ වෙලේම පිළියෙල කරන උණු උණු චයිනීස් රෝල්ස්,කට්ලට් හා ප්‍රණිත සෝස් සඳහාය. එමෙන්ම ප්‍රනීත නූඩ්ල්ස් සුප් එකද එහි ප්‍රධාන ආහාරයක් විය. එමෙන්ම අද මෙන් උත්සව ශාලා නොතිබුනු ඒ සමයේ මගේ ඥාතියෙකුගේ විවාහ උත්සවය පැවතියේද ඒ අවන්හලේදීමය. මේ හැරුණු විට අද සෑම තැනකම දක්නට ලැබෙන රයිස් ආදිය මෙනුවට ඒම ආරම්භ වූයේ මෙවැනි මුල් චීන අවන්හල් වලින් යැයි විශ්වාස කරමි. කෙසේ වුවත් අද ඊනියා චීන අවන්හල්වල ආහාරවලට වඩා නම් චයිනීස් කැෆේ එකේ කෑම අතිශය රසවත් විය. එමෙන්ම අවන්හල ඉතා පිරිසිදු ව පවත්වා ගෙන යන ලදී. 

කෙසේ වුවත් 1990 දශකයේ මුල් භාගය වන විට චයිනීස් කැෆේ වැසී ගියේය. ඒ අවාසනාවන්ත තත්ත්වයට හේතුවුූයේ අවන්හලේ මුල් හිමිකරුගේ පුත්‍රයා මත්ද්‍රව්‍යවලට අබ්බැහි වී සියලු දේ නැති නාස්ති කරගැනීම බව වැඩිහිටියන් කතා කරනු මා අසා තිබේ. 

කුරුණෑගල Asi House

 මින් අවුරුදු 35 කට පමණ පෙර කුරණෑගල ක්‍රිස්ත්‍ර රජිඳු මුල් දෙව් මැඳුර ඉදිරිපිට කඩ පෙළියේ පැරණි පොත් සාප්පුවක් විය . Asi House නම් වූ එහි වැඩිපුරම තිබුනේ 1960 -70 දශකවල නිකුත් වූ  ජනප්‍රිය ඉංග්‍රීසි ත්‍රිලර් නවකතා, සඟරා හා මාවල් ඩී සී කොමික්ස් යනාදියයි. පොත්පත් මිලට ගැනීම මෙන්ම සුළු මුදලකට පොත් බැහැර ගෙනයාමටද මෙහි හැකියාව තිබිණි. සෑහෙන කාලයක පටන් මගේ පියා මේ පොත්හලේ උද්යෝගිමත් සාමාජිකයෙක් විය. ඇතැම් විටක මම ද ඔහු සමඟ මේ පොත් හලට ගොඩ වැදී එහි පොත් පත් ආසාවෙන් බැලූ බව දැනුදු මතකයේ තිබේ. 

එවක ඉංග්‍රීිසි කියවීමේ හැකියාවක් නොතිබූ බැවින් මගේ වඩාත්ම සිත් ගත්තේ දෙවැනි ලෝක යුද්ධ සමයේ බ්‍රිතාන්‍ය කමාන්ඩෝ සේනාංකයන්ගේ වික්‍රම රැගත් පැරණි බ්‍රිතාන්‍ය කොමික් වේ. ඒ හැරුනු විට ඩික් ස්ටයිවර්ස් නම් ඇමරිකානු ලේඛකයෙක් ලියන ලද Able Team නවකතාවක්ද මගේ මතකය් රැඳෙන්නේ එහි මුල් කවරය නිසා විය හැක. කෙසේ වුවත් 1990 දශකයේ මුල් භාගය වන විට පොත් වෙළඳාම පාඩු වූ නිසා ආසි හවුස් හිමිකරු ආපසු සිය ගම් පළාත වූ බදුල්ලට ගිය බව අසන්නට ලැබිණි.  කෙසේ වුවත් ඒ වන විටත් කොළඹ හැර රටේ අනිත් පළාත්වලින් පැරණි පොත් බැහැරට දෙන ස්ථාන ඉවත් වෙමින් පැවතිනි. මහනුවර බස් නැවතුම් පළ අසල පැවති Cindy's නම් පොත් හල 1990 දශකයේ මැද භාගය වෙන තෙක්ම පැවති බව මතකයට නැගේ. 

Salem's Lot

 

“ඩ්‍රැකියුලා 20 වැනි සියවසට ගෙනාවොත් මොනව  වේවිද?“ ප්‍රකට නවකතාකරු ස්ටීවන් කිං  ව සිය බිරිඳ තබීතා ගෙන් අසන්නේ රාත්‍රී භෝජනය අතරතුර. “අපොයි මිනිහ නිව්යෝක් ගිහින් අර ඇට්ලන්ටාවේ මාග්‍රට් මිචල් ( ගෝන් විත් ද වින්ඩ් කතෘ) වගේ වාහනයකට යට වෙලා මැරිල යයි“ තබීතා පවසන්නේ විහිළුවක් ලෙසයි. කෙසේ වුවත් මේ අදහස ස්ටීවන් කිංගේ සිතේ බලපවත්වනවා. ‘ හොඳයි, මිනිහ නිව්යෝක් යන්නෙ නැතිව නව එංගලන්තයේ  මේන් ප්‍රාන්තයේ පිටිසර කුඩා ටවුමකට ගියොත්?“ මේ සිතුවිල්ල ඔස්සේ ගොස්    1975 වසරේ ප්‍රථම වරට පල කරන ලද සේලම්ස් ලොට් යනු ස්ටීවන් කිංගේ දෙවැනි නවකතාව මෙන්ම   බ්‍රැම් ස්ටෝකර්ගේ ඩ්‍රැකියුලා නවකතාව 20 වන සියවසට යාවත්කාලීන  කිරීමට  ඔහු  දැරූ හොඳ උත්සාහයක්. ස්ටීවන් කිං මෙසේ පවසනවා. “ මගේ මව බ්‍රැම් ස්ටෝකර්ගේ ඩ්‍රැකියුලා පොත මා වෙත ලබා දෙන විට මගේ වයස අවුරුදු 8ක් හෝ 9ක්. එමෙන්ම වැම්පයරයන් ගැන කොමික් පොත් කියවීමට මා බෙහෙවින් ප්‍රිය කලා. ඩ්‍රැකියුලා පොතේ සිටියේ වයින් තොල ගාන්නක් මෙන් ලේ උරා බොන වික්ටෝරියානු ඉහළ පැළැන්තියේ වැම්පයරන්. එහෙත් කොමික් පොත් වල තිබුනේ වර්තමාන සමාජයේ ජීවත් වන  කිසිඳු අනුකම්පාවකින් තොරව රුධිරය වගුරුවන බිහිසුණු වැම්පයර් චරිත. මට අවශ්‍ය වුනේ ඩ්‍රැකියුලා චරිතය ඒ විදිහේ කොමික් පොත් චරිතයක් විදිහට නැවතත් දකින නවකතාවක් තුළට  අතර මා ජීවත් වූ පශ්චාත් වියෙට්නාම් යුද්ධ සමයේ ඇමරිකන් සමාජයේ පොප් සංස්කෘතික හරයන්  ගැබ් කිරීමයි“ 

බ්‍රැම් ස්ටෝකර්ගේ ඩ්‍රැකියුලා නවකතාවේ ඩ්‍රැකියලා නැමැති පෞරාණික පිශාච චරිතය පරාජය වන්නෙ නව නිපයීම්වලින් බලගැන්වුනු කාර්මික විප්ලවයෙන් සංවර්ධනය වූ පරිසරයක. එතනදි ඩ්‍රැකියුලාගේ පරාජය ගැන සැකයක් ඇති වන්නේ නැහැ - එය ශුභවාදි බලාපොරොත්තු සහිත නවකතාවක්. එසේ වුවත් විසිවන සියවසේ තාක්ෂණික දියුණු ලෝකයක  ස්ටීවන් කිං සේලම්ස් ලොට් නවකතාව තුළ දක්වන්නේ එවැනි ශුභවාදි හැඟිමක් නොවේ. එය ඉතා අඳුරු අවසානයක් ගැන ඉඟි කරවන්නක්. 

බෙන් මියර්ස් කුඩා කල වසර කිහිපයක් ජීවත් වූයේ මේන් ප්‍රාන්තවේ ජෙරුසලම්ස් ලොට් නොහොත් සේලම්ස් ලොට් කුඩා නගරයේ. එහි සිදුවූ බිහිසුණු සිදුවීමකින් පසු වසර ගණනක් අත් හැර දමන ලද, නගරයටම පෙනෙන කුඩා කඳු ගැටයක පිහිටි මාර්ස්ටන් මන්දිරය නම් අබලන් සුවිසල් නිවසේදි නව හැවිරිදි බෙන් මියර්ස් ඉතා භීෂණකාරී අත්දැකීමක් ලබනවා. එය ඔහුගේ සමස්ත ජීවිතයටම බලපාන්නක්. දැන් බෙන් තරමක් සාර්ථක නවකතාකාරුවෙක්. ඔහු නැවතත් සේලම්ස් ලොට් වෙත පැමිණෙන්නේ සිය බිරිඳගේ ඛේදජනක මරණයෙන් පසුව. ඒ මාර්ස්ටන් මන්දිරය හා එහි සියදිවි නසාගත් අයිතිකරු ගැන නවකතාවක් ලිවීමටයි. ඔහුට නැවතත් ආලය හමුවන්නේ සූසන් නෝට්න් තුළින්. ජීවිතය ගැන නැවතත් ශුභදායි බලාපොරෛාත්තු ඇති කරගන්නා විටම බිහිසුණු පෞරාණික අමානුශික බලවේගයක් මේ කුඩා නගරය කෙමෙන් ආක්‍රමණය කරමින් නගර වැසියන් එකිනෙකා අමනුෂ්‍යයන් බවට පත් කරනවා. ඒ අමනුෂ්‍ය බලවේගය සිය මධ්‍යස්ථානය කරගන්නේත් බෙන් භීතියට පත් කළ මාර්ස්ටන් මන්දිරයමයි.  එකම පවුලේම එකිනෙකා සිය ගොදුරු බවට පත් කරගැනීමට ඒ අමුනෂ්‍ය බලවේගය මෙහෙයනවා. කිං සුපුරුදු පරිදි එක් එක් චරිතය ගැන පසුබිම් විස්තර තුළින් ඒ ඒ චරිතය ගැන අපේ සහකම්පනයක් ඇති කරන බැවින් ඒ චරිත ගොදුරු බවට පත් වන අපටත් එය දැනෙන්නට වන්නේ භිතිය ජනිත කරමින්. විශේෂයෙන් මා කම්පනයට පත් කළේ දස මසැති රැන්ඩි බිළිඳාගේ මරණයත් , උදෑසන දෑස් නොහරින සිය බිළිඳු පුතුට චොකලට් සිරප්  කවමින් ඔහු පණ ගන්වන්නට තැත් කරන ඔහුගේ උමතුවට පත්වන මවගේත් ඛේදවාචකයයි. සේලම්ස් ලොට් සැබවින්ම මා භීතියට පත් කළ ස්ටීවන් කිංගේ නවකතා අතරින් ඉහළින්ම නිර්දේශ කළ හැකි නවකතාවක්

රහස් ඔත්තු සේවා පිලිබඳ ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍ය නව මානයකට රැගෙන ගිය Tinker Taylor Soldier Spy

අද අප මෙන්ම ඔත්තු සේවාද සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ භාවිතා කරන ඇතැම් වචන පවා හඳුන්වා දුන් රහස් ඔත්තු සේවා පිළිබඳ ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යයේ‍ මෙන්ම ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේද හොඳම නවකතාවක් ලෙස සැලකෙන ජෝන් ල කාරේ ගේ Tinker Taylor Soldier Spy ගැන විචාරය කිරීමට පළමුව එය බිහිවූ පසුබිම ගැන සලකා බලමු.  1950 සහ 1960 දශකවල MI6 ලෙස ජනප්‍රියව හැඳින්වෙන බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවය (Secret Intelligence Service (SIS))  දැඩි පසුබෑමකට ලක්වුනා. එයට ප්‍රධානතම හේතුව වූයේ වංශවත් පවුල් පසුබිමක් සහිත හා   කේම්බ්‍රිජ් විශ්වවිද්‍යාලයේ  අධ්‍යාපනය ලබන සමයේ සෝවියට් කේජීබී ඔත්තු සේවයට සම්බන්ධ වූ කිහිප දෙනෙක් පසුව බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයට බැඳී  ද්විත්ව ඒජන්තයන් ලෙස  එහි මර්මස්ථානවල සිටිමින් අභ්‍යන්තර තොරතරු සෝවියට් රුසියාවට ලබා දීම නිසා.   මින් සුප්‍රකටම හා වඩාත් බරපතල හානියක් කරපු පුද්ගලයා වූයේ හැරල්ඩ් ඒඩ්‍රියන් “කිම්” ෆිල්බි නම් රහස් ඔත්තු කරුවා. කිම් ෆිල්බි බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයේ නියුතු නිලධාරීන්ගේ තොරතුරු කේජීබී සංවිධානයට ලබා දීම නිසා සේවයෙන් ඉවත් වීමට සිදුවූ එක් රහස් ඔත්තු ‍නිලධාරියෙක් වූයේ ඩේවිඩ් කෝන්වෙල්. පසුව ලකාරේ ලෙස ජනප්‍රිය නවකතාකරුවෙක් වන ඩේවිඩ් කෝන්වෙල් තම රහස් ඔත්තු සේවා ජීවිතය අවසන් කිරීමට මුල්වුන මෙම කිම් ෆිල්බි පිළිබඳ සිදුවීම ප්‍රබන්ධ සාහිත්‍යයට ගෙන එන්නේ මේ නවකතාව තුළින්. විශේෂයෙන්ම පංති භේදය දැඩිව පවතින ඉංගිරිසි සමාජයේ ආයතන ගත ව්‍යුහයට අයත් වංශවත් හා බලවත් පුද්ගලයන් සිය ෆැන්ටසි වෙනුවෙන්  විසින් සමස්ත සමාජයම පාවා ‍දෙන ආකාරයත්  සාමාන්‍ය ජනතාව එම ක්‍රියාවන්ගේ ඉත්තන් බවට පත් වන අයුරුත් මෙහි දක්වනවා.

ඩේවිඩ් කෝන්වෙල් නොහොත් ජෝන් ලකාරේ 

නවකතාවේ ප්‍රධාන චරිතය වන විශ්‍රාමික රහස් ඔත්තු සේවා නිලධාරී ජෝර්ජ් ස්මයිලි. ස්මයිලි ජේම්ස් බොන්ඩ් වගේ චරිතයක් නම් නොවේ. ඔහු පමණට වඩා විශාල ඇඳුම් අදින ගෙම්‍බෙකුගේ වැනි පෙනුමක් සහිත කුඩා ප්‍රමාණයේ පුද්ගලයෙක්. ස්මයිලි අති දක්ෂ රහස් ඔත්තු සේවා නිලධාරියෙක්. එහෙත් සිය පුද්ගලික ජීවිතයේදී දැඩි පසුබෑමට ලක් වූ අයෙක්. ස්මයිලි වැඩි කතාවක් සහිත පුද්ගලයෙක් නොවේ. ඔහුගේ හැඟීම් කියවීම අපහසුයි. එහෙත් ඔහු ඉතාම ආචාරශීලී අයෙක්. එමෙන් ඔහුගේ හැසිරීම සිහිගන්වන්නේ පරිපූර්ණ ඉංගිරිසි මහාත්මයෙකුගේ ගති ලක්ෂණ.

 ප්‍රවීන නළු ශ්‍රීමත් ඇලෙක් ගිනස් ජෝර්ජ් ස්මයිලි ලෙස

අතිශය අසාර්ථක රහස් ඔත්තු සේවා මෙහෙයුමක් නිසා ඔත්තු සේවා ප්‍රධානියාත් ඔහුගේ ළඟම ගෝලයා වන ස්මයිලිත් ඒ වන විට බලෙන්ම මෙන් විශ්‍රාම ගන්වා ඇත්තේ. එසේ වුවත් රහස් ඔත්තු සේවය හා මුදල් අමාත්‍යාංශය අතර සම්බන්ධීකාරක වන ඔලිවර් ලැකොන්ගෙන්  ස්මයිලි වෙත කැඳවීමක් ලැබෙන්නේ ඊට මාස කිහිපයකට පෙර “අතුරුදන්” වී සිට නැවත රහසේ එංගලන්තයට පැමිනි රහස් ඔත්තු සේවා නියෝජිත රිකී ටාර් හමුවීම සඳහායි. රිකී ටාර්ගේ අවසන් මෙහෙයුම සිදුවූ  හොංකොං හිදී ඔහුට හමුවන රුසියානු ඔත්තු නියෝජිතවරියක පවසන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයේ ඉහළම ස්ථරයේ ජෙරල්ඩ් ලෙස හැඳින්වෙන සෝවියට් කේජීබී  ද්විත්ව ඒජන්තයෙකු ක්‍රියා කරන බවත් දශක ගණනක් තිස්සේ ජෙරල්ඩ් විසින් අතිශය වැදගත් තොරතුරු සෝවියට් රුසියාවට ලබා දෙන බවත් . තව දුරටත් මෙම ද්‍රෝහියා ගැන තොරතුරු ලබා දීමට නම් තමන්ට බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයේ ආරක්ෂාව යටතේ එරට පදිංචි වීමට අවස්තාව ‍ලබා දෙන ලෙස ඇය ඉල්ලා සිටිනවා. එහෙත් රිකී ටාර් මෙය ලන්ඩනයේ මූලස්ථානයට දැන්වූ පසුදිනම රුසියානු නිලධාරිනිය විශේෂ ගුවන්යානයකින් බලහත්කාරයෙන් මොස්කව් වෙත ගෙන යාමට රුසියානු බලධාරීන් ක්‍රියා කරනවා. මේ නිසා බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයේ රුසියානු ද්විත්ව නියෝජිතයෙක් සිටින බවට තහවුරු වනවා. බ්‍රිතාන්‍ය රහස් ඔත්තු සේවයේ ඉහළම ස්ථරයේ සතර දෙනෙකු සිටිනවා. එනම් ප්‍රධානී පර්සි ඇලලයින්, ස්මයිලිගේ බිරිඳගේ ඥාතියෙක් හා අති දක්ෂ නිලධාරියෙක් වන බිල් හේඩ්න්, ටෝබි එස්ටර්හේසි, රෝයි බ්ලෑන්ඩ් - ද්විත්ව ඒජන්තයා මින් එක් අයෙකු විය යුතුයි.ඔලිවර් ලැකොන් ජෝර්ජ් ස්මයිලිගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ මෙම ද්විත්ව නියෝජිතයා සොයා ගන්නා ලෙසයි. එම නිසා ස්මයිලි ඉතාම ස්වල්ප දෙනෙකුගේ සහයෝගය ඇතුව අභිරහස් මෙහෙයුමක් අරඹනවා..

මෙම නවකතාව ගලා යන්නෙ ඉතාම සෙමෙන්. සෑහෙන ඉවසීමකින් තොරව ඔබට මෙය කියවිය නොහැකියි. එමෙන්ම  ලකාරේ කිසිවක් හැන්දකින් කවන්න යන්නේ නැහැ. චරිතවල සිතුවිලි, ක්‍රියාකාරකම් හා කතා බහ තුළින් සිදු වී ඇති දේවල් පාඨකයාටම නිගමනය කර ගැනීමට සිදුවනවා. මෙය හුදු රහස් ඔත්තු සේවා නවකතාවක්ම නොවීම එයට හේතුව විය හැකියි. එම නිසා ඉයන් ෆ්ලෙමින්, ටොම් ක්ලැන්සි, ෆෙඩ්රික් ෆෝසයිත්, ජැක් හිගින්ස් හෝ රොබට් ලුඩ්ලම් වැනි රහස් ඔත්තු සේවා පිළිබඳ ප්‍රබන්ධ ලියූ අන් සියලු කතුවරුන්ට වඩා ජෝන් ලකාරේ වෙනම පංතියකට අයත් වනවා. එනම් පෙර සඳහන් කළ කතුවරුන් හුදු කතන්දර කියන්නන් වන විට ජෝන් ලකාරේ යනු පරිපූර්ණ හා විශිෂ්ට නවකතාකරුවෙක් වීමයි.